Kortykosteroidy cechują się szybkim działaniem i dobrą tolerancją. W postępowaniu leczniczym w szczególności ważne są ich właściwości przeciwzapalne i immunosupresyjne. Należy jednak pamiętać, że kortykosteroidy aplikowane nieprawidłowo mogą wywołać szereg skutków ubocznych. Przewlekłe stosowanie miejscowych steroidów w niewłaściwy sposób może doprowadzić do powstania teleangiektazji, rozstępów czy zaników skóry. Regularne stosowanie tych preparatów przez dłuższy czas może też doprowadzić do posteroidowego zapalenia skóry, czyli swoistego „uzależnienia się” skóry, co prowadzi do znacznego pogorszenia się jej stanu po odstawieniu miejscowych steroidów. Okolicą, która jest szczególnie narażona na wystąpienia powikłań jest skóra twarzy oraz fałdy skórne. Należy również pamiętać o możliwości wystąpienia alergii kontaktowej na kortykosteroidy, której częstość systematycznie wzrasta, zwłaszcza u osób, które stosują te preparaty od wielu lat. Aby terapia kortykosteroidami była bezpieczna, a ryzyko wystąpienia objawów ubocznych było jak najmniejsze, należy stosować kortykosteroidy przez możliwie jak najkrótszy czas i w terapii przerywanej.

Terapia przerywana polega na aplikacji substancji czynnej naprzemiennie z preparatem obojętnym. Możemy stosować schemat jednodniowy – jednego dnia steroid, a następnego środek obojętny lub kilkudniowy – np. przez 3 dni miejscowy steroid, a następnie przez 3 dni preparat obojętny. Najlepiej, jeśli preparat obojętny jest lekiem hipoalergicznym i posiada oprócz właściwości nawilżających, natłuszczających i przeciwzapalnych także składniki aktywne, jak np. tlenek cynku (właściwości regenerujące, przeciwzapalne i antybakteryjnie), witaminę E (właściwości regenerujące i hamujące utratę wody przez naskórek) i alantoinę (właściwości łagodzące i przeciwzapalne). Wszystkie te cechy posiadają kremy regenerujące do skóry podrażnionej, zawierające w/w składniki, co sprawia, że powinny się one stać preparatami pierwszego rzutu w terapii przerywanej kortykosteroidami.

lek. med. Marek Kot
Klinika Dermatologii i Wenerologii
Uniwersytetu Medycznego w Łodzi