Albert Skrzypczak mgr farmacji, specjalista I stopnia farmacji aptecznej
Konsultacja medyczna Joanna Nowak lek. Medycyny specjalista dermatolog.

Wyjątkowo uporczywy wirus HSV-1 (Herpes Simplex typu 1) występuje u ok. 80% całej populacji i jest bardzo zakaźny. Wywołuje on opryszczkę wargową, zwaną potocznie „zimnem”, „skwarą” lub „febrą”.

Jest to chroniczna infekcja wirusowa, charakteryzująca się okresowym występowaniem bolesnych, wypełnionych płynem pęcherzyków. Warto w tym miejscu odróżnić wirus opryszczki typu 2 (HSV2), odpowiedzialny jest za opryszczkę genitalną. Nie wywołuje on wargowej odmiany choroby.

Dane statystyczne wskazują, że około 90% ludzi powyżej 30. roku życia jest zakażonych wirusem HSV-1 i aż u 20% osób zakażonych regularnie występują objawy opryszczki wargowej.  Zupełne wyeliminowanie wirusa z organizmu nie jest możliwe. Okresy uaktywniania HSV-1 występują na przemian z okresami, gdy wirus pozostaje w stanie utajonym w komórkach nerwowych, zwanych zwojami nerwowymi. Kiedy wirus się uaktywnia, przemieszcza się wzdłuż nerwu na powierzchnię skóry i namnaża się w jądrach komórkowych. U wielu osób jednak objawy opryszczki w ogóle nie występują.

Zwykle do infekcji wirusem HSV-1 dochodzi w okresie niemowlęcym i we wczesnym dzieciństwie. Do piątego roku życia opryszczka najczęściej przebiega bezobjawowo. Wirus przenoszony jest poprzez kontakt fizyczny (na przykład podczas pocałunków albo przytulania), ale można się nim zarazić także poprzez picie napojów z tej samej szklanki czy butelki. Najczęściej atakuje usta, nos i brodę, ale może także zostać przeniesiony na inne części ciała: oczy, palce i narządy płciowe. Wirus uaktywnia się zwykle w momentach osłabienia odporności organizmu (choroby zakaźne, gorączkowe), ale także w sytuacjach zbyt dużego przegrzania na plaży, czy w solarium albo w sytuacji przemarznięcia. U młodych ludzi opryszczka często daje o sobie znać z powodu stresu, m.in. egzaminacyjnego, a u kobiet nawroty mogą występować w czasie menstruacji.

Leczenie objawów wywołanych przez wirusa HSV-1 dokonuje się zwykle poprzez zastosowanie preparatów antywirusowych zawierających acyklowir lub inne substancje antywirusowe. Przerywają namnażanie wirusa i są skuteczne przez 3 pierwsze dni występowania opryszczki wargowej. Można jednak się na nie uodpornić i nie są zalecane do stosowania przez kobiety w ciąży i matki karmiące.

Skoro wirusa HCV-1 nie da się wyeliminować z organizmu, to ważne jest, by coraz bardziej skutecznie i bezpiecznie radzić sobie z jego uporczywymi objawami (jak: mrowienie, swędzenie, powstawanie pęcherzyków; tworzenie się nadżerek, pękających strupków), które są objawem wystąpienia stanu zapalnego wywołanego przez wirusy. Preparaty antywirusowe nie działają jednak w drugiej fazie opryszczki, gdzie potrzebujemy procesu wysuszania. Pacjenci w tym celu szukają preparatów krzemionkowych i wysuszających.

Na rynku farmaceutycznym pojawił się nowy preparat o innowacyjnym działaniu, który jest kremem niesterydowym i zawiera coraz bardziej ostatnio docenianą sól cholinową glicerofosfoinozytolu (GPI). Wraz z zawartym tlenkiem cynku zmniejszają one znacząco proces zapalny skóry, eliminują obrzęk, ból i świąd, a także działają wysuszająco, co jest bardzo charakterystyczne w czasie pojawienia się opryszczki wargowej. Dodatkowo jeszcze zawarte w preparacie witamina E i alantolina  kojąco oddziaływają na ból, zapobiegają bolesnemu pękaniu skóry i wreszcie regenerują skórę podrażnioną. Jest zatem skuteczny zwłaszcza po zastosowaniu w początkowej fazie opryszczki wargowej.

Może być także stosowany bezpiecznie zarówno przez kobiety w ciąży, jak i matki karmiące oraz osoby, które już uodporniły się na preparaty antywirusowe.